Ruimere bevoegdheden voor de verpleegkundige peri-operatieve zorg

Op 8 maart 2024 is een KB gepubliceerd dat het KB van 18 juni 1990 over de technische verpleegkundige verstrekkingen wijzigt.

Een belangrijke wijziging betreft het feit dat de verpleegkundigen met de beroepstitel van peri-operatieve zorg ruimere bevoegdheden inzake anesthesie en chirurgie toegekend krijgen. Om die bevoegdheden uit te oefenen volstaat het dat er ‘een’ arts aanwezig is.

ASGB/Kartel had hierover zijn bedenkingen geuit t.a.v. de Hoge Raad. Uiteraard hebben de verpleegkundig specialisten hun plaats in het zorgsysteem, dat is het punt niet, maar dat is nog iets anders dan zomaar bevoegdheden anesthesie door hen te laten uitvoeren onder toezicht van eender welke arts. Hoe kan dat gerijmd worden met de strenge vereisten die de Kwaliteitswet oplegt aan de anesthesisten?

Spijtig genoeg blijkt de minister dergelijke gefundeerde vragen en opmerkingen gewoon in de vuilbak te gooien en zijn KB onaangepast uit te voeren…

Daarnaast is het ook opmerkelijk dat een tweede wijziging eruit bestaat dat er handelingen opgesomd worden  “waarvoor een voorschrift van de arts niet nodig is”. Dit stemt niet overeen met de alom erkende waarde van het interdisciplinair handelen. We betreuren dat hierdoor parallel handelen de facto opnieuw mogelijk gemaakt wordt.

Hierna vindt u de integrale tekst van het op 8 maart gepubliceerde KB.

29 FEBRUARI 2024. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de handelingen die door een arts of een tandarts aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen (1)

FILIP, Koning der Belgen,
Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.
Gelet op de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015, artikelen 23, § 1, lid 3 en 46, § 3;
Gelet op het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de handelingen die door een arts of een tandarts aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen;
Gelet op de adviezen van de Technische Commissie voor Verpleegkunde, gegeven op 29 januari 2019, 9 september 2021, 16 februari 2023 en 17 mei 2023;
Gelet op het advies van de inspecteur van Financiën, gegeven op 10 oktober 2023;
Gelet op de akkoordbevinding van de staatssecretaris voor Begroting, gegeven op 8 november 2023;
Gelet op de evenredigheidsbeoordeling en de terbeschikkingstelling van de informatie betreffende de regelgeving op het federale portaal, uitgevoerd overeenkomstig artikelen 7 en 9 van de wet van 23 maart 2021 betreffende een evenredigheidsbeoordeling voorafgaand aan de invoering of de wijziging van een beroepsreglementering in de gezondheidssector;
Gelet op het advies 75.052/2 van de Raad van State, gegeven op 25 januari 2024, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 1°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;
Overwegende het advies van de Federale Raad voor verpleegkunde, gegeven op 14 fébruari 2023;
Op de voordracht van de Minister van Volksgezondheid,
Hebben Wij besloten en besluiten Wij :
Artikel 1. Artikel 7bis van het koninklijk besluit van 18 juni 1990 houdende vaststelling van de lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen en de lijst van de handelingen die door een arts of een tandarts aan beoefenaars van de verpleegkunde kunnen worden toevertrouwd, alsmede de wijze van uitvoering van die verstrekkingen en handelingen en de kwalificatievereisten waaraan de beoefenaars van de verpleegkunde moeten voldoen, laatstelijk gewijzigd bij het koninklijk besluit van 27 september 2015, wordt aangevuld met een paragraaf 3, luidende:
" § 3. De verpleegkundigen die houder zijn van de bijzondere beroepstitel van verpleegkundige gespecialiseerd in de peri-operatieve zorg, anesthesie, operatie assistentie en instrumentatie zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 27 september 2006 houdende de lijst van bijzondere beroepstitels en bijzondere beroepsbekwaamheden voor de beoefenaars van de verpleegkunde, mogen de in bijlage V van dit besluit vermelde technische verpleegkundige verstrekkingen uitvoeren in de raadplegingen chirurgie en anesthesie (incl. pijnkliniek) en chirurgische privéklinieken en praktijken, en op voorwaarde dat de arts tijdens de uitvoering van de handelingen aanwezig is in de raadpleging of praktijk. Dat mogen ze ook doen in de erkende operatiekwartieren, omvattende de opvangruimtes, de operatiezalen, de ontwaakzalen, PAZA (Post-anesthesie zorgafdeling), de pijnkliniek, de ambulante chirurgie en de hooggespecialiseerde diensten voor invasieve technieken, diagnose en therapie.
Uit een verpleegkundig dossier, dat enkel door deze beoefenaars van de verpleegkunde mag worden samengesteld en aangevuld, moet blijken dat aan de voorschriften van dit artikel is voldaan.".
Art. 2. In de bijlage I van hetzelfde besluit, laatstelijk gewijzigd bij het koninklijk besluit van 26 juni 2022, worden de volgende wijzigingen aangebracht:
1° in de kolom die de technische verpleegkundige verstrekkingen B1 bevat waarvoor een voorschrift van de arts niet nodig is, bij punten 1. "Behandelingen", 1.1. "Ademhalingsstelsel", worden de woorden "Cardiopulmonaire resuscitatie met niet-invasieve middelen" vervangen door de woorden "Cardiopulmonaire resuscitatie met behulp van de volgende niet-invasieve hulpmiddelen: Maya/Guedelcanule, beademingsballon".
2° in de kolom die de technische verpleegkundige verstrekkingen B1 bevat waarvoor een voorschrift van de arts niet nodig is, bij punten 1. "Behandelingen", 1.7. "Medicamenteuze toedieningen", worden de bepalingen onder drie streepjes ingevoegd, luidende:
"- Voorbereiding en toediening van medicatie via volgende toedieningswegen:
- oraal (inbegrepen inhalatie),
- rectaal,
- vaginaal,
- oogindruppeling,
- oorindruppeling,
- neusindruppeling,
- percutane weg (1), overeenkomstig de instructies in de bijsluiter van het geneesmiddel of de instructies van de apotheker of van de voorschrijvende arts.
- Voorbereiding en toediening vaccins.
- Initiëren, uitvoeren en opvolgen van screenings voor primaire, secundaire en tertiaire preventie in het kader van overheidscampagnes.";
3° in de kolom die de technische verpleegkundige verstrekkingen B2 bevat waarvoor een voorschrift van de arts nodig is, bij punten 1. "Behandelingen", 1.7. "Medicamenteuze toedieningen", worden de volgende wijzigingen aangebracht:
a) de woorden "- oraal (inbegrepen inhalatie), - rectaal, - vaginaal" en de woorden "- oogindruppeling, - oorindruppeling, - percutane weg" worden opgeheven;
b) de woorden "Voorbereiding en toediening vaccins" worden opgeheven;
4° in de kolom die de technische verpleegkundige verstrekkingen B1 bevat waarvoor een voorschrift van de arts niet nodig is, bij punten 1. "Behandelingen", 1.8. "Bijzondere technieken", worden de volgende wijzigingen aangebracht:
a) de woorden "Toezicht op de voorbereiding van te steriliseren materialen en op het sterilisatieproces" worden vervangen door de woorden "Toezicht op het sterilisatieproces in de dienst sterilisatie";
b) de woorden "Manipulatie van radio-actieve produkten" worden opgeheven;
5° in de kolom die de technische verpleegkundige verstrekkingen B1 bevat waarvoor een voorschrift van de arts niet nodig is, bij punt 6. "Verpleegkundige activiteiten die verband houden met het stellen van de diagnose en de behandeling", worden de volgende wijzigingen aangebracht:
a) de woorden "Behandeling, verwerking, analyse en archivering van de gegevens van medische onderzoeken" worden opgeheven;
b) de woorden "Beheer en onderhoud van materieel en producten in medische onderzoeks- en behandeldiensten" worden opgeheven;
c) de woorden "Deelname aan de kwaliteitscontrole en -borging en toepassen van de beschermingsmaatregelen in onderzoeks- en behandeldiensten en -functies" worden opgeheven;
d) een bepaling onder een streepjes wordt ingevoegd, luidende: "Bloedafneming of staalafneming en collectie van secreties en excreties en opdracht geven tot laboratoriumanalyse daarvan",
Art. 3. In de bijlage II van hetzelfde besluit, laatstelijk gewijzigd bij het koninklijk besluit van 26 juni 2022, bevattende de lijst van de handelingen die door een arts of een tandarts binnen de grenzen van zijn bevoegdheden, kunnen worden toevertrouwd, worden de woorden "Voorbereiding en toediening van:- chemotherapeutische middelen, - isotopen" vervangen door de woorden "Voorbereiding en toediening van:- chemotherapeutische (anti tumorale) middelen en doelgerichte therapie, - isotopen, - immunotherapie."."
Art. 4. In hetzelfde besluit wordt de bijlage V ingevoegd, luidende:
"Bijlage V - Lijst van de technische verpleegkundige verstrekkingen voorbehouden aan de verpleegkundigen die houder zijn van een bijzondere beroepstitel zoals voorzien in artikel 7bis, § 3, van dit besluit.
Technische verpleegkundige verstrekkingen
B1
- Gebruik van toestellen voor het bewaken van de cardiovasculaire, respiratoire en neurologische functiestelsels.
- Beoordeling van de parameters behorende tot de cardiovasculaire, respiratoire en neurologische functiestelsels.
B2
- Deelname aan de activiteiten van anesthesie en chirurgie onder toezicht van de arts.".
Art. 5. De minister bevoegd voor Volksgezondheid is belast met de uitvoering van dit besluit.
Brussel, 29 februari 2024