Covid-19 maatregelen in de ziekenhuizen

Geachte collega

In het BS van 6/5/2020 verscheen een KB i.v.m. COVID-19 maatregelen in de ziekenhuizen.

met collegiale groeten, het ASGB-bestuur

30 APRIL 2020. - Koninklijk besluit betreffende een correcte en tijdige informatiestroom over de aantallen COVID-19-patiënten, de behandelcapaciteit in ziekenhuizen en voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal

VERSLAG AAN DE KONING

Sire,

Het ontwerpbesluit dat ik de eer heb aan Uwe Majesteit voor te leggen, heeft als doel nodige maatregelen te nemen om de uitzonderlijke crisis inzake de COVID-19 pandemie waarmee ons land momenteel wordt geconfronteerd, het hoofd te bieden. Deze crisis brengt specifieke en ernstige problemen op het vlak van de volksgezondheid met zich mee.

Op 12 maart werd de federale fase van de noodplanning door het Nationaal Crisiscentrum geactiveerd. Vervolgens heeft de Risk Management Group (hierna RMG) op 13 maart beslist dat de actieve fase van de ziekenhuisnoodplannen vanaf 14 maart moeten worden opgestart.

Tijdens de actieve fase moet binnen elk ziekenhuis de algemeen directeur (of zijn vervanger) de behandelcapaciteit van zijn ziekenhuis doorgeven aan het Incident Crisis Management System (hierna ICMS). Enkel algemene ziekenhuizen die beschikken over een functie gespecialiseerde spoedgevallen en/of een eenheid voor intensieve zorgen zijn opgenomen in het ICMS.

Daarnaast verzamelt Sciensano epidemiologische gegevens over infectieziekten via de webtool `Epistat'. Sinds de start van de COVID-19 crisis in België is de focus vooral op data inzake COVID-19 patiënten komen te liggen en is de frequentie gevoelig opgedreven.

Sinds 18 maart wordt aan elk algemeen ziekenhuis (dus inclusief de universitaire ziekenhuizen) gevraagd om dagelijks voor 11u een aantal gegevens over te maken. Het betreft enerzijds data in verband met patiëntenaantallen (zoals aantal gehospitaliseerde patiënten, aantal patiënten die op een eenheid intensieve zorgen verblijven, aantal patiënten die moeten beademd worden, enz.) en anderzijds data in verband met de behandelcapaciteit (aantal vrije bedden in het ziekenhuis, aantal vrije plaatsen in de eenheid intensieve zorgen, aantal beschikbare beademingstoestellen, enz.).

Gezien het betrokken virus uiterst besmettelijk is, moet het verzorgend personeel in de ziekenhuizen strenge hygiënische beschermingsmaatregelen in acht nemen om besmettingen bij het personeel te voorkomen. Het gebruik van zogenaamd gespecialiseerd PPE-materiaal (maskers, handschoenen, jassen, schorten, brillen,...) is een absolute voorwaarde om in veilige omstandigheden te kunnen werken.

Er is echter een groot verbruik van dergelijk materiaal gezien het grote aantal besmette patiënten die moeten worden gehospitaliseerd. Het valt bovendien te verwachten dat deze situatie nog een behoorlijke tijd zal aanhouden.

De eigen voorraden van de ziekenhuizen aan dergelijk materiaal begint sterk te slinken. Er werden dan ook grote bestellingen van PPE geplaatst door de overheid om deze tekorten op te vangen.

De voorraden die momenteel voorhanden zijn, zijn echter onvoldoende groot om de buffervoorraad van elk ziekenhuis weer volledig aan te vullen. Het is daarom noodzakelijk dat het voorhanden zijnde materiaal prioritair wordt geleverd aan de ziekenhuizen waar de nood het hoogst is.

Om een duidelijk zicht te krijgen op de voorraden binnen het ziekenhuis en op het dagverbruik aan materiaal, heeft de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een online platform aangemaakt waarop de ziekenhuizen bestellingen kunnen plaatsen uit de overheidsvoorraad. Er wordt gevraagd dat elke aanvraag gepaard gaat met een inschatting van de eigen voorraad en het dagverbruik. Zodoende kan de administratie bepalen welke instellingen bij voorrang moeten beleverd worden.

De meerderheid van de ziekenhuizen levert de gevraagde gegevens plichtsbewust aan. Echter moet er spijtig genoeg ook vastgesteld worden dat enkele ziekenhuizen, ondanks herhaald aandringen vanwege de autoriteiten maar ook vanwege de koepelorganisaties van de ziekenhuizen, de gegevens niet tijdig en/of foutief aanleveren.

Dit besluit beoogt dan ook om het meedelen van die informatie verplicht te maken. De gegevens moeten bovendien binnen de gevraagde termijn worden geregistreerd. De aangeleverde informatie moet zo nauwkeurig mogelijk zijn, maar het is uiteraard niet de bedoeling om de ziekenhuizen zwaar te belasten met administratief-logistieke taken.

Het is belangrijk op te merken dat deze datacollecties geen enkel persoonsgegeven bevatten. In alle gevallen betreffen het geaggregeerde gegevens. De Algemene Verordening Gegevensbescherming is dus niet van toepassing.

Ik heb de eer te zijn,

Sire,

Van Uwe Majesteit,

de zeer eerbiedige en zeer getrouwe dienaar,

De Minister van Volksgezondheid,

M. DE BLOCK

RAAD VAN STATE,

afdeling Wetgeving

Advies 67.258/3 van 23 april 2020 over een ontwerp van koninklijk besluit `betreffende een correcte en tijdige informatiestroom over de aantallen COVID-19-patiënten, de behandelcapaciteit in ziekenhuizen en voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal'

Op 16 april 2020 is de Raad van State, afdeling Wetgeving, door de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid, en van Asiel en Migratie verzocht binnen een termijn van vijf werkdagen een advies te verstrekken over een ontwerp van koninklijk besluit `betreffende een correcte en tijdige informatiestroom over de aantallen COVID-19-patiënten, de behandelcapaciteit in ziekenhuizen en voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal'.

Het ontwerp is door de derde kamer onderzocht op 21 april 2020. De kamer was samengesteld uit Jo BAERT, kamervoorzitter, Jeroen VAN NIEUWENHOVE en Koen MUYLLE, staatsraden, Jan VELAERS en Bruno PEETERS, assessoren, en Astrid TRUYENS, griffier.

Het verslag is uitgebracht door Tim CORTHAUT, auditeur.

De overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse tekst van het advies is nagezien onder toezicht van Jeroen VAN NIEUWENHOVE, staatsraad.

Het advies, waarvan de tekst hierna volgt, is gegeven op 23 april 2020.

1. Volgens artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973, moeten in de adviesaanvraag de redenen worden opgegeven tot staving van het spoedeisende karakter ervan.

In het onderhavige geval wordt het verzoek om spoedbehandeling gemotiveerd als volgt :

"Het verzoek om spoedbehandeling is gemotiveerd door de omstandigheid dat dit besluit betrekking heeft op een buitengewone crisissituatie, namelijk de gevolgen van de COVID-19-pandemie die momenteel in België heerst, wat bijzondere en ernstige problemen oplevert in termen van de volksgezondheid;

Dat in het kader van het `Surge Capacity Plan Hospitals & Transport' de overheid dringend een volledig zicht moet hebben op de capaciteit in ziekenhuizen op het vlak van onder meer aantallen gehospitaliseerde patiënten, beschikbare intensieve bedden, beschikbare beademingstoestellen, enz.

Dat bovendien de overheid dringend een duidelijk zicht moet krijgen op de nog voorhanden zijnde stocks aan persoonlijk beschermingsmateriaal zodoende dat de nieuwe leveringen van dergelijk materiaal zo adequaat mogelijk kunnen aangekocht en verdeeld worden volgens de behoeften van de zorgverstrekkers en zorginstellingen.

Dat bijgevolg onderhavig besluit zo snel mogelijk moet worden gepubliceerd."

2. Overeenkomstig artikel 84, § 3, eerste lid, van de gecoördineerde wetten op de Raad van State, heeft de afdeling Wetgeving zich moeten beperken tot het onderzoek van de bevoegdheid van de steller van de handeling, van de rechtsgrond, alsmede van de vraag of aan de te vervullen vormvereisten is voldaan.

Strekking van het ontwerp

3. Het voor advies voorgelegde ontwerp van koninklijk besluit strekt tot het opleggen aan de algemene ziekenhuizen van een aantal verplichtingen over het verzamelen en doorsturen van geaggregeerde gegevens met betrekking tot de behandelcapaciteit en de voorraden van deze ziekenhuizen in het kader van de COVID-19-pandemie.

Artikel 1 van het ontwerp verplicht elk algemeen ziekenhuis dat is opgenomen in het Incident Crisis Management System (ICMS) om dagelijks voor 11 uur via dit systeem een aantal gegevens te bezorgen over het aantal beschikbare bedden op gewone en intensieve afdelingen en over het aantal beschikbaar gewone en ECMO-beademingstoestellen. Artikel 2 verplicht elk algemeen ziekenhuis om dagelijks voor 11 uur aan Sciensano gegevens over het aantal gehospitaliseerde bevestigde en vermoede COVID-19-patiënten door te geven via het webportaal verbonden aan "Epistat".

Artikel 3 geeft de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (hierna : de FOD Volksgezondheid) de mogelijkheid om binnen twee werkdagen bijkomende informatie te bekomen over de behandelingscapaciteit, waarbij de ziekenhuizen twee werkdagen hebben om te antwoorden. Artikel 4 geeft de FOD Volksgezondheid de mogelijkheid om binnen twee werkdagen bijkomende informatie te bekomen over de voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal en over het geschatte dagverbruik ervan.

Het te nemen besluit treedt in werking op de datum van bekendmaking ervan (artikel 5).

Rechtsgrond

4. Het ontworpen besluit vindt rechtsgrond in artikel 92, eerste lid, van de gecoördineerde wet van 10 juli 2008 `op de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen', dat voorschrijft dat de beheerder van het ziekenhuis aan de minister bevoegd voor volksgezondheid (hierna : de minister), volgens de door de Koning vastgestelde regels en binnen de termijn die hij bepaalt, mededeling doet van (onder meer) alle statistische gegevens die met de inrichting van het ziekenhuis en met de medische activiteiten verband houden.

De omstandigheid dat de beoogde gegevens moeten worden bezorgd aan de FOD Volksgezondheid en aan Sciensano, veeleer dan rechtstreeks aan de minister zelf, doet daar geen afbreuk aan, aangezien de minister zelf door de voordracht en de medeondertekening van het te nemen besluit ermee instemt dat de gegevens rechtstreeks worden bezorgd aan de instanties die overeenkomstig de bestaande regelgeving de COVID-19-pandemie moeten opvolgen.

Zoals ook wordt verduidelijkt in het verslag aan de Koning, (1) bevatten de beoogde gegevens geen persoonsgegevens, wat inhoudt dat het niet mogelijk is om aan de hand ervan natuurlijke personen direct of indirect te identificeren. (2) In het andere geval zou immers een uitdrukkelijke bijkomende rechtsgrond vereist zijn voor de verwerking van die gegevens.

De griffier, De voorzitter,

Astrid TRUYENS Jo BAERT

_______

Nota's

(1) Overigens moet dat verslag niet tussen de aanhef en het dispositief van het ontworpen besluit worden opgenomen, maar als een afzonderlijke tekst die voorafgaat aan het te nemen besluit (met vermelding van het opschrift ervan).

(2) Zie artikel 4, 1), van verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 `betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (algemene verordening gegevensbescherming)'.

30 APRIL 2020. - Koninklijk besluit betreffende een correcte en tijdige informatiestroom over de aantallen COVID-19-patiënten, de behandelcapaciteit in ziekenhuizen en voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal

FILIP, Koning der Belgen,

Aan allen die nu zijn en hierna wezen zullen, Onze Groet.

Gelet op de gecoördineerde wet van 10 juli 2008 op de ziekenhuizen en andere verzorgingsinrichtingen, artikel 92, eerste lid;

Gelet op het advies van de Inspecteur van Financiën, gegeven op 31 maart 2020 en op 6 april 2020;

Gelet op de impactanalyse van de regelgeving, uitgevoerd overeenkomstig artikelen 6 en 7 van de wet van 15 december 2013 houdende diverse bepalingen inzake administratieve vereenvoudiging;

Gelet op het verzoek om spoedbehandeling, gemotiveerd door de omstandigheid dat dit besluit betrekking heeft op een buitengewone crisissituatie, namelijk de gevolgen van de COVID-19-pandemie die momenteel in België heerst, wat bijzondere en ernstige problemen oplevert in termen van de volksgezondheid;

Dat in het kader van het "Surge Capacity Plan Hospitals & Transport" de overheid dringend een volledig zicht moet hebben op de capaciteit in ziekenhuizen op het vlak van onder meer aantallen gehospitaliseerde patiënten, beschikbare intensieve bedden, beschikbare beademingstoestellen, enz.

Dat bovendien de overheid dringend een duidelijk zicht moet krijgen op de nog voorhanden zijnde stocks aan persoonlijk beschermingsmateriaal zodoende dat de nieuwe leveringen van dergelijk materiaal zo adequaat mogelijk kunnen aangekocht en verdeeld worden volgens de behoeften van de zorgverstrekkers en zorginstellingen.

Dat bijgevolg onderhavig besluit zo snel mogelijk moet worden gepubliceerd;

Gelet op advies 67.258/3 van de Raad van State, gegeven op 23 april 2020, met toepassing van artikel 84, § 1, eerste lid, 3°, van de wetten op de Raad van State, gecoördineerd op 12 januari 1973;

Op voordracht van de Minister van Volksgezondheid,

Hebben Wij besloten en besluiten Wij :

Artikel 1. § 1. Elk algemeen ziekenhuis dat opgenomen is in het Incident Crisis Management System (ICMS) stuurt dagelijks en voor 11 uur volgende gegevens door via het ICMS :

1° de vrije capaciteit aan bedden, onderverdeeld per campus, waarin patiënten kunnen opgenomen worden die besmet zijn met het COVID-19-virus;

2° de vrije capaciteit aan bedden binnen een eenheid intensieve zorgen, onderverdeeld per campus, waarin patiënten kunnen opgenomen worden die besmet zijn met het COVID-19-virus;

3° het aantal vrije beademingstoestellen binnen het ziekenhuis, onderverdeeld per campus;

4° het aantal vrije toestellen voor extracorporele membraanoxygenatie (ECMO) binnen het ziekenhuis, onderverdeeld per campus.

§ 2. De gegevens bedoeld in paragraaf 1 moeten betrekking hebben op de situatie zoals die in het ziekenhuis is op de dag waarop de betrokken gegevens worden doorgestuurd.

De algemeen directeur van het ziekenhuis is verantwoordelijk voor de juistheid van de gegevens en de tijdige aanlevering ervan.

§ 3. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu kan technische instructies uitvaardigen over de manier waarop de in paragraaf 1 bedoelde gegevens moeten verzameld en overgemaakt worden.

Art. 2. § 1. Elk algemeen ziekenhuis stuurt dagelijks en voor 11 uur volgende gegevens door aan Sciensano via het webportaal verbonden aan "Epistat" :

1° totaal aantal gehospitaliseerde patiënten in het ziekenhuis;

2° aantal nieuwe gehospitaliseerde patiënten in het ziekenhuis sinds de vorige gegevensverzameling; dit gegevensitem moet verder uitgesplitst worden tussen patiënten die rechtstreeks in het ziekenhuis worden opgenomen en patiënten die vanuit een ander ziekenhuis worden verwezen;

3° aantal patiënten die verblijven op een eenheid intensieve zorgen binnen het ziekenhuis;

4° aantal patiënten die aan een beademingstoestel liggen binnen het ziekenhuis;

5° aantal patiënten die aan een toestel voor extracorporele membraanoxygenatie (ECMO) liggen binnen het ziekenhuis.

§ 2. De gegevens bedoeld in paragraaf 1 moeten enkel overgemaakt worden voor patiënten getroffen door COVID-19. Elk gegevensitem bedoeld in paragraaf 1 moet uitgesplitst worden tussen bevestigde COVID-19-patiënten en vermoede COVID-19-patiënten.

§ 3. De gegevens bedoeld in paragraaf 1 moeten betrekking hebben op de situatie zoals die in het ziekenhuis is op de dag waarop de betrokken gegevens worden doorgestuurd.

De algemeen directeur van het ziekenhuis is verantwoordelijk voor de juistheid van de gegevens en de tijdige aanlevering ervan.

§ 4. Sciensano kan technische instructies uitvaardigen over de manier waarop de in paragraaf 1 bedoelde gegevens moeten verzameld en overgemaakt worden.

Art. 3. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu kan bijkomend de ziekenhuizen verzoeken om informatie over hun totale behandelcapaciteit over te maken.

De ziekenhuizen moeten binnen de twee werkdagen na verzending van het verzoek om informatie antwoorden.

De informatie bedoeld in het eerste lid moet betrekking hebben op de situatie zoals die in het ziekenhuis is op de dag waarop de betrokken informatie wordt doorgestuurd.

Art. 4. § 1. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu kan elk ziekenhuis verzoeken om haar voorraden aan persoonlijk beschermingsmateriaal (personal protective equipment of PPE) en haar geschat dagverbruik inzake deze materialen mede te delen.

De ziekenhuizen moeten binnen de twee werkdagen na verzending van het verzoek om informatie antwoorden.

§ 2. De Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu verduidelijkt bij elk verzoek om informatie het type persoonlijk beschermingsmateriaal waarvan men de voorraad en/of dagverbruik wil kennen.

§ 3. De voorraad aan persoonlijk beschermingsmateriaal moet per stuk worden doorgegeven tenzij anders bepaald in het verzoek van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Het geschat dagverbruik inzake persoonlijk beschermingsmateriaal bestaat uit het gemiddeld dagverbruik berekend over 7 dagen voorafgaand aan het verzoek tenzij anders bepaald in het verzoek van de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu.

Art. 5. Dit besluit treedt in werking de dag waarop het in het Belgisch Staatsblad wordt bekendgemaakt.

Art. 6. De minister bevoegd voor Volksgezondheid is belast met de uitvoering van dit besluit.

Brussel, 30 april 2020.

FILIP

Van Koningswege :

De Minister van Volksgezondheid,

M. DE BLOCK